Q&A: Emergency evacuation & Pax Oxygen

Captain Sopon P.
21 ม.ค. 2561
ยาว 1 นาที

สวัสดีค่ะ

เพิ่งเข้ามาอ่านในเพจ ได้สาระและความรู้เยอะมากๆ ปัจจุบันเป็นลูกเรือของสายการบินแห่งหนึ่งค่ะ

มีคำถามอยากถามกัปตันค่ะว่า

คำถามที่ 1. เมื่อเกิด emergency evacuation เรามีเวลาเพียง 90 วินาทีเท่านั้นในการพาผู้โดยสารออกจากเครื่อง

ทำไมต้องเป็น 90 วินาทีคะ

Answer:

ในการทดสอบทางวิทยาศาสตร์ว่า “เมื่อเกิดเพลิงไหม้ขึ้นภายในห้องโดยสาร ไฟจะลุกลามและทำลายอุปกรณ์ภายในใช้เวลาเพียง 90 วินาทีเท่านั้น”

90 วินาทีจึงเป็นการกำหนดให้เครื่องบินทุกแบบจะต้องออกแบบมาเพื่อให้สามารถทำการ evacuation ผู้โดยสารให้อยู่ภายในเวลานี้

Evacuation test of A380

B777 evacuation test

คำถามที่ 2.เมื่อเกิด decompression แล้ว oxygen mask ตกลงมา ซึ่งจะใช้ได้เพียง 22 นาที

อยากทราบว่า ภายในเวลา 22 นาทีนี้ เป็นเวลาที่นักบินสามารถนำเครื่อง descent ลงมา ที่ safe altitude ได้แล้วใช่หรือไม่คะ

Answer: oxygen masks นั้นไม่ได้ใช้งานได้ 22 นาทีเสมอไปครับ

นักบินสามารถนำเครื่องบิน desent ลงมาที่ safe altitude โดยใช้เวลาเพียง 5-7 นาทีเท่านั้นครับ (น้อยกว่า 5 นาทีด้วยครับ ถ้าความสูงที่บินนั้นไม่สูงมากนัก)

และ Oxygen mask นั้น มีระยะเวลาในการใช้งานแตกต่างกันแล้วแต่ระบบของตัว oxygen ที่ติดตั้งอยู่บนเครื่องบิน ถ้าเป็นระบบ oxygen unit ที่เป็น individual cylinder ตามที่นั่ง (chemical oxygen generator) ก็จะใช้ได้อย่างน้อย 12 นาที

แต่ถ้าเป็นระบบ Oxygen แบบใช้รวมทั้งเครื่องบิน ถัง oxygen จะเป็นถังใหญ่ ๆ และมีหลายถังโดยจ่ายออกมาตาม demand หรือตามจำนวนของ oxygen mask ที่ผู้โดยสารใช้ ระบบถังรวมนี้จึงมีระยะเวลาไม่แน่นอน เพราะถ้าวันนั้นผู้โดยสารน้อย ก็สามารถใช้งานได้นานมากกว่าผู้โดยสารเต็มลำ แต่การที่มีผู้โดยสารเต็มลำก็จะต้องมีปริมาณเพียงพอเพื่อให้ใช้งานออกซิเจนได้อย่างปลอดภัยอย่างแน่นอนครับ ข้อดีของระบบถังรวมคือ หากปริมาณออกซิเจนลดต่ำลง นักบินจะมีตารางคำนวณว่า ยังเหลือออกซิเจนมากเพียงพอที่จะให้ผู้โดยสารใช้ได้หรือไม่ เพราะการคำนวณจะคำนวณจำนวนคนที่อยู่ภายในห้องโดยสารด้วย

แต่ถ้าเป็นแบบถังแยกเดี่ยว ๆ แต่ละที่นั่ง หากถูกใช้งานไปแล้ว ต้องเปลี่ยนถังใหม่อย่างเดียว เพราะเป็นระบบ chemical oxegen generator เมื่อสารเคมีทำปฏิกิริยาเพื่อผลิตออกซิเจนแล้วก็จะทำปฏิกิริยาจนหมดถังไม่สามารถระงับการทำงานได้ อ่านเรื่องอุปกรณ์ที่สำคัญต่อชีวิต คลิก!!

คำถามที่ 3. Quick donning full face mask ที่อยู่ใน flight deck นั้น อยากทราบ duration ว่า ใช้ได้นานแค่ไหนคะ

Image source: https://i.pinimg.com/originals/fd/79/98/fd799812009f9a650f9cf12c195ea721.jpg

Answer:

อันนี้ตอบให้เป็นตัวเลขไม่ได้เลยครับ ขึ้นอยู่กับสถานการณ์การใช้งาน เพราะระบบออกซิเจนภายในห้องนักบินนั้นปรับการใช้งานได้หลายรูปแบบ เช่น จ่ายออกซิเจนแบบ 100% จ่ายออกซิเจนแบบมีความดัน หรือจ่ายออกซิเจนแบบผสมอากาศภายนอกเข้าไปด้วย

ดังนั้น ออกซิเจนในห้องนักบินจึงบอกเวลาไม่ได้ว่าใช้ได้นานเท่าไหร่ เช่น ใช้แบบจ่าย 100% และมีความดันด้วย จะใช้ได้น้อยกว่าจ่ายแบบปกติที่มีความดัน และจ่ายปกติก็จะใช้ได้นานเป็นหลายชั่วโมงทีเดียวครับ

การที่ต้องมีความแตกต่างในการใช้ออกซิเจนนั้น เพราะแต่ละวิธีนั้นใช้ในสถานการณ์ที่แตกต่างกันออกไปครับ เช่น ถ้าเป็น rapid decompression จะต้องใช้ออกซิเจน 100% หลังจากผ่านช่วง critical phase แล้วให้ใช้แบบปกติได้

แต่ถ้าเป็นเรื่องอื่น ๆ อย่างการที่นักบินคนหนึ่งไปเข้าห้องน้ำ อีกคนต้องใส่หน้ากากออกซิเจนเอาไว้ตลอดเวลา ถ้าขณะนั้นทำการบินอยู่ที่ความสูงเกินกว่า 41,000 ฟุต กรณีแบบนี้ก็ให้ใช้แบบปกติธรรมดาก็พอ

ถ้าเป็นไฟไหม้หรือมีควันไฟ ควันพิษเข้ามาในห้องนักบิน ก็จะใช้แบบ 100% emergency ซึ่งมีแรงดันออกซิเจนเข้าปอดและต้องกันไม่ให้อากาศเข้าในหน้ากากด้วย

สรุปว่าใช้ได้นานกว่าของผู้โดยสารมากครับ ส่วนจะใช้ได้นานเท่าไหร่ขึ้นอยู่กับว่า ใช้แบบไหนซึ่งแตกต่างกันไปแล้วแต่สถานการณ์ เอาคร่าว ๆ ประมาณนี้นะครับ เพราะถ้าละเอียดมากคงจะต้องเล่ายาวเลยทีเดียวสำหรับเรื่องนี้ครับ ภาพล่างนี้เป็น half face oxygen mask